Wikipedia’ya Neden Herkes Biyografi Ekleyemiyor?

Dijital Ansiklopedinin Kapıları Herkese Açık mı?

İnternet çağında bilgiye ulaşmanın en popüler yollarından biri şüphesiz Wikipedia. Milyonlarca madde içeren bu devasa online ansiklopedi, merak ettiğimiz konular veya kişiler hakkında hızlıca fikir edinmemizi sağlıyor. Kendi adınıza veya tanıdığınız başarılı bir isme ait bir Wikipedia sayfası görmek, bir nevi dijital dünyada “var olduğunuzun” veya “önemli” kabul edildiğinizin bir kanıtı gibi hissedilebilir. Ancak, dikkatli kullanıcılar fark edecektir ki, kendi alanlarında son derece başarılı, topluma önemli katkılar yapmış birçok profesyonelin, sanatçının, iş insanının veya akademisyenin Wikipedia’da bir maddesi bulunmuyor. Peki neden? Wikipedia editörleri bazı kişileri görmezden mi geliyor, yoksa süreç farklı mı işliyor?

Bu durumun temel nedeni, Wikipedia’nın bir ansiklopedi olması ve kendine özgü, katı yayın politikalarına sahip olmasıdır. Özellikle “kayda değerlik” (notability) kriteri, bir konu veya kişi hakkında ayrı bir madde açılabilmesi için temel şarttır. Biyografi.bio olarak bu yazıda, Wikipedia’nın bu kriterlerini ve neden her başarılı bireyin bu platformda yer alamayacağını açıklarken, başarılarınızı ve hikayenizi anlatabileceğiniz güvenilir alternatif platformların önemine değineceğiz.

Wikipedia Bir Ansiklopedidir, Kişisel Profil Alanı Değil

Öncelikle Wikipedia’nın amacını doğru anlamak gerekir. Wikipedia, herkesin özgürce kendi profilini oluşturabileceği bir sosyal medya platformu, bir kişisel web sitesi veya bir profesyonel dizin değildir. Temel amacı, insanlık bilgisinin bir özetini sunan, güvenilir kaynaklara dayalı, tarafsız ve ansiklopedik bir içerik oluşturmaktır. Bu nedenle, her konu veya her kişi hakkında bir madde açılmaz.

Wikipedia, gönüllü editörler tarafından oluşturulan ve düzenlenen bir platformdur. İçeriğin kalitesini ve güvenilirliğini sağlamak için belirlenmiş temel içerik politikaları vardır: Tarafsız bakış açısı (NPOV), doğrulanabilirlik (V) ve özgün araştırmalara yer vermeme (NOR) bu politikaların başında gelir. Bir kişi hakkında biyografi maddesi oluşturulabilmesi için de bu politikalara ek olarak “kayda değerlik” ilkesinin karşılanması beklenir.

“Kayda Değerlik” (Notability) Kriteri: Anahtar Kavram

Wikipedia’da bir kişi hakkında bağımsız bir madde oluşturulabilmesi için, o kişinin ansiklopedik olarak “kayda değer” kabul edilmesi gerekir. Kayda değerlik, kişinin ne kadar “önemli”, “başarılı” veya “iyi” olduğuyla ilgili öznel bir yargı değildir. Tamamen, o kişi hakkında yayınlanmış bağımsız ve güvenilir ikincil kaynakların varlığına ve bu kaynaklardaki kapsama bağlıdır.

Bunun anlamı şudur: Kişi hakkında, kendisinden, ailesinden veya çalıştığı kurumdan bağımsız olan, güvenilir (editöryal denetimden geçmiş, saygın) yayınlarda (büyük gazeteler, dergiler, akademik dergiler, tanınmış yayınevlerinden çıkan kitaplar vb.) önemli ölçüde (sadece kısa bir bahsetme veya listeleme değil, kişi hakkında detaylı bilgi veren) bahsedilmiş olması gerekir. Yani, başkaları tarafından fark edilmiş ve hakkında konuşulmaya değer bulunmuş olması şarttır.

Neden Birçok Başarılı Kişi Bu Kriterleri Karşılayamıyor?

İşte bu noktada, birçok başarılı profesyonelin neden Wikipedia’da yer alamadığı sorusunun cevabı ortaya çıkar. Bir kişi kendi alanında çok yetenekli, çok çalışkan, önemli projelere imza atmış, binlerce öğrenci yetiştirmiş veya yerel topluluğuna büyük katkılar yapmış olabilir. Ancak, eğer bu başarılar ve katkılar, bağımsız ve güvenilir ikincil kaynaklarda (ulusal/uluslararası medya, akademik yayınlar vb.) yeterince yer bulmamışsa, Wikipedia’nın kayda değerlik kriterlerini karşılamayabilir.

Örneğin, kendi şehrinde çok sevilen ve başarılı bir doktor, harika bir öğretmen, yenilikçi bir yerel girişimci veya önemli bir sivil toplum lideri, ulusal medyada hakkında yeterince haber çıkmadığı veya akademik yayınları olmadığı için Wikipedia’da madde açılma kriterini sağlamayabilir. Bu durum, onların başarısız veya değersiz olduğu anlamına kesinlikle gelmez; sadece Wikipedia’nın ansiklopedik odaklı ve kaynak bazlı kriterlerine uymadığı anlamına gelir.

Wikipedia Süreci ve Belirsizlikler

Wikipedia’ya herkes içerik eklemeyi deneyebilir. Ancak eklenen içeriğin, özellikle de yeni maddelerin, platformun politikalarına ve yönergelerine (kayda değerlik dahil) uygun olup olmadığı gönüllü editörler tarafından denetlenir. Kayda değerlik kriterlerini sağlamayan veya güvenilir kaynaklarla desteklenmeyen biyografi maddeleri, genellikle tartışmaya açılır ve silinir. Ayrıca, kişiler hakkında tarafsız olmayan, reklam kokan veya doğrulanmamış bilgiler içeren maddeler de ya düzenlenir ya da silinir. Kişinin kendisi veya yakınları tarafından oluşturulan maddeler ise “çıkar çatışması” olarak görülür ve daha sıkı bir incelemeye tabi tutulur.

Alternatifler: Hikayenizi Anlatmanın Başka Yolları Var!

Wikipedia’da yer alamamak, hikayenizin anlatılmaya değer olmadığı anlamına gelmez. Profesyonel başarılarınızı, deneyimlerinizi ve vizyonunuzu paylaşabileceğiniz başka birçok güvenilir ve etkili platform bulunmaktadır. LinkedIn profilinizi detaylandırmak, kişisel bir web sitesi veya blog oluşturmak, mesleki platformlarda yazılar yazmak bu seçeneklerden bazılarıdır.

Ancak, özellikle kapsamlı, kalıcı ve güvenilir bir biyografi sunmak isteyenler için Biyografi.bio gibi özel platformlar önemli bir alternatiftir. Wikipedia’nın katı kayda değerlik kriterlerinin ve ansiklopedik formatının aksine, Biyografi.bio, kendi alanında önemli işler başarmış, topluma katkı sağlamış ancak belki de yaygın medya tanınırlığı olmayan her değerli bireyin hikayesine yer açmayı hedefler. Bizim için önemli olan, kişinin gerçek başarıları, deneyimleri ve paylaşılmaya değer hikayesidir.

Ancak bu kapsayıcılık, güvenilirlikten ödün verdiğimiz anlamına gelmez. Platformumuza eklenen her biyografi için uyguladığımız TC Kimlik No, SMS ile telefon ve e-posta doğrulama adımları, bilginin kaynağının belirli ve sorumlu olmasını sağlar. Bu, hem okuyucular için bir güven işareti hem de profil sahibi veya biyografiyi ekleyen yazar için bir kredibilite unsurudur. Amacımız, Wikipedia gibi tamamen açık ve anonim düzenlemeye açık platformların aksine, doğrulanmış kimliklerle desteklenen, daha güvenilir bir biyografi arşivi oluşturmaktır. Biyografi.bio, size sadece bir özet değil, kariyerinizin tüm dönüm noktalarını, projelerinizi, başarılarınızı ve vizyonunuzu detaylı bir şekilde anlatabileceğiniz yapılandırılmış bir alan sunar ve hikayenizin kalıcı olmasını hedefler.

Her Hikaye Anlatılmaya Değerdir

Wikipedia, değerli bir bilgi kaynağıdır ancak kendine özgü ansiklopedik amaçları ve katı kriterleri vardır. Bu kriterler, birçok başarılı ve değerli insanın hikayesinin platformda yer almamasına neden olabilir. Ancak bu, o hikayelerin önemsiz olduğu anlamına gelmez. Önemli olan, başarılarınızı ve deneyimlerinizi doğru kitlelere ulaştırabileceğiniz, güvenilir, erişilebilir ve kalıcı alternatif platformları bulmaktır. Biyografi.bio, Wikipedia kriterlerini karşılamayan ancak hikayesi anlatılmaya değer tüm profesyoneller, akademisyenler, sanatçılar, girişimciler ve diğer başarılı bireyler için doğrulanmış ve saygın bir dijital vitrin sunmayı amaçlamaktadır. Çünkü inanıyoruz ki, her değerli hikaye anlatılmayı ve gelecek nesillere aktarılmayı hak eder.